Niezbędne informacje dla skarżącego
Procedura przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg i wniosków w Policji realizowana jest w oparciu o:
1. art. 63 Konstytucji RP (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483),
2. Dział VIII Kodeksu postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 803),
3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz. U. z 2002 r. Nr 5, poz. 46).
W ujęciu ogólnym przedmiotem SKARGI w rozumieniu art. 227 k.p.a. mogą być kwestie dotyczące zaniedbań, nienależytego wykonywania zadań, przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw przez policjantów lub pracowników cywilnych Policji.
Przedmiotem WNIOSKU w rozumieniu art. 241 kpa mogą być sprawy ulepszenia oraz usprawnienia pracy Policji bądź inicjatywy, zmierzające do lepszego zaspokojenia potrzeb i oczekiwań społeczności lokalnych.
Organ właściwy do rozpatrzenia skargi/wniosku powinien załatwić sprawę bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca (art. 237 §1).
Powyższe terminy liczy się od daty wpływu skargi lub wniosku bezpośrednio do jednostki organizacyjnej Policji właściwej do załatwienia sprawy.
W przypadku kiedy z treści skargi lub wniosku nie można należycie ustalić ich przedmiotu, wzywa się wnoszącego skargę lub wniosek do złożenia - w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania - wyjaśnienia lub uzupełnienia z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie skargi lub wniosku bez rozpoznania.
W przypadku, gdy jednostka Policji - wskazana przez skarżącego jako adresat – nie jest właściwa do jej rozpatrzenia, obowiązana jest niezwłocznie nie później jednak niż w terminie 7 dni, przekazać ją właściwemu organowi, zawiadamiając równocześnie o tym skarżącego, albo wskazać mu właściwy organ. W razie niemożności załatwienia skargi lub wniosku organ właściwy powinien zawiadomić o tym wnoszącego, wskazując nowy termin jej załatwienia sprawy oraz podając przyczyny zwłoki.
Zagwarantowane każdemu w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo składania skarg i wniosków do organów państwowych realizowane jest na zasadach określonych przepisami Działu VIII Kodeksu postępowania administracyjnego.
Przepisy te zobowiązują adresata pisma do odpowiedniego jego zakwalifikowania na podstawie przedmiotu wnoszonej sprawy (art. 222 k.p.a.). Zanim organ zdecyduje się na załatwienie sprawy w trybie Działu VIII k.p.a., powinien dokonać dokładnej analizy, czy jest to tryb właściwy, czy inne przepisy szczególne nie przewidują innego trybu (art. 240 k.p.a.) i czy jest organem właściwym do jego załatwienia (art. 223, art. 229 k.p.a.). Przepis art. 231 k.p.a. nakłada bowiem obowiązek przestrzegania przez organy swojej właściwości oraz nadania skardze prawidłowego biegu. Organ nie może rozpatrzyć skargi poza zakresem swojej właściwości, bo byłoby to działanie pozbawione podstaw prawnych.
Postępowanie skargowe jest uproszczonym postępowaniem administracyjnym, kończącym się zawiadomieniem skarżącego o sposobie jego załatwienia – stanowiskiem organu (art. 237 § 3 k.p.a.). Postępowanie to nie przewiduje trybu odwoławczego.
WAŻNE
W przypadku, gdy skarga, w wyniku jej rozpatrzenia, została uznana za bezzasadną i jej bezzasadność wykazano w odpowiedzi na skargę, a skarżący ponowił skargę bez wskazania nowych okoliczności – organ właściwy do jej rozpatrzenia może podtrzymać swoje poprzednie stanowisko z odpowiednią adnotacją w aktach sprawy – bez zawiadamiania skarżącego (art. 239 k.p.a.).
Zgodnie z art. 225 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego „Nikt nie może być narażony na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut z powodu złożenia skargi lub wniosku albo z powodu dostarczenia materiału do publikacji o znamionach skargi lub wniosku, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych”.
„Granice tej ochrony wyznacza zgodność z prawem działania osoby składającej skargę lub wniosek. W związku z tym ochronie nie podlega osoba, która poprzez wniesienie skargi lub wniosku narusza dobra chronione innych osób, dopuszczając się przestępstwa oszczerstwa, zniesławienia lub zniewagi, albo też ujawnia prawnie chronione informacje”. J. Borkowski, w: Adamiak, Borkowski, Komentarz 2004, s. 813.
WAŻNE
Osoba wnosząca skargę do organów powołanych do ścigania lub orzekania w sprawach o przestępstwo, wykroczenie lub przewinienie dyscyplinarne powinna być świadoma, że kierowanie fałszywych oskarżeń wobec innej osoby - niekoniecznie policjanta - może skutkować odpowiedzialnością karną z art. 234 kk
„Nikt nie może być narażony na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut z powodu złożenia skargi lub wniosku albo z powodu dostarczenia materiału do publikacji o znamionach skargi lub wniosku, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych”. (art. 225 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego)
„Granice tej ochrony wyznacza zgodność z prawem działania osoby składającej skargę lub wniosek. W związku z tym ochronie nie podlega osoba, która poprzez wniesienie skargi lub wniosku narusza dobra chronione innych osób, dopuszczając się przestępstwa oszczerstwa, zniesławienia lub zniewagi, albo też ujawnia prawnie chronione informacje.” (J. Borkowski, w: B. Adamiak, J. Borkowski, Komentarz 2004, s. 813)